Bestuurlijke samenvatting

Financiële resultaat 2020

Bij het aanbieden van de concept-begroting 2020 is uitgegaan van een verwacht negatief resultaat over 2020 van € 6.4 miljoen. Op basis van de nota van wijziging en als gevolg van moties en amendementen bij begroting 2020, mee- en tegenvallers in de loop van het jaar zijn diverse budgetten bijgesteld. De begroting voor het jaar 2020 na deze wijzigingen sluit eveneens op een afgerond negatief resultaat van € 6,4 miljoen.

Het eindresultaat van 2020 is afgerond € 1,3 miljoen voordelig, wat ten opzichte van de begroting een voordeel betekent van afgerond € 7,7 miljoen. Een toelichting op hoofdlijnen is opgenomen in dit hoofdstuk. Bij de financiële samenvatting per programma’s is een gedetailleerde toelichting per programma opgenomen.

In het overzicht hieronder staat per programma welk bedrag was begroot, wat is uitgegeven en wat het verschil tussen beide is. Een min in de kolom Begroting en de kolom Jaarrekening staat voor een last. Een min in de kolom Verschil betekent een nadelig verschil: er is meer uitgegeven of minder ontvangen dan begroot. Een plus betekent een voordelig verschil: er is minder uitgegeven dan begroot of meer ontvangen dan begroot.

Als rode draad is te zien dat veel afwijkingen veroorzaakt worden doordat er sprake is van lagere financiële lasten aangezien door de coronacrisis werkzaamheden minder of niet uitgevoerd konden worden. Daarnaast is sprake van fasering van werkzaamheden naar latere jaren en zijn er veel kleinere incidentele meevallers. De afwijkingen zijn nader geanalyseerd en samengevat om de belangrijkste oorzaken inzichtelijk te maken. De grootste afwijkingen (voor- en nadelen) zijn in de onderstaande tabel opgenomen.

Bedragen x € 1

Coronacrisis – minder kunnen realiseren in 2020 € 1.630.000 (voordeel)
In heel de jaarrekening zijn de effecten van de coronacrisis zichtbaar. Waar de lokale corona steunmaatregelen geen resultaat opleveren in het saldo van de jaarrekening (tegenover de lasten staat een onttrekking aan de reserve), zien we dat in de reguliere budgetten er veelal voordelen zijn ontstaan doordat er minder of geen activiteiten in de eigen organisatie of bij maatschappelijke partners konden plaatsvinden. Voorbeelden zijn:

• Minder inspecties kinderopvang;
• Het lastiger in contact komen met cliënten schuldhulpverlening waardoor minder kosten zijn gemaakt;
• Minder re-integratietrajecten;
• Minder evenementen en activiteiten toerisme;
• Minder lasten dienstverlening door bv. minder uitgifte van paspoorten en ID-bewijzen;
• Optimalisering van subsidietafels heeft stilgelegen;
• Minder leerlingenvervoer;
• Minder sportactiviteiten.

Het betreffen incidenteel financiële voordelen welke zich mogelijk blijven voordoen zolang de coronacrisis duurt. Zodra de beperkingen minder worden of in het geheel niet meer nodig zijn zal mogelijk een inhaaleffect optreden. In dit kader is het voorstel om een deel van de budgetten over te hevelen naar 2021. Dit betreft de corona effecten Sociaal domein, maatschappelijk verantwoord verenigen en sportstimulering.

Verschuiving werkzaamheden € 1.350.000 (voordeel)
Een aantal geplande werkzaamheden worden om diverse redenen doorgeschoven naar 2021 en 2022. Waar er een direct verband is met de coronacrisis zijn de afwijkingen opgenomen bij het onderdeel 'Coronacrisis' hierboven. Bij gewijzigde inzet door de coronacrisis heeft echter ook in belangrijke mate een effect gehad op de verschuiving van de werkzaamheden Bij het voorstel tot overheveling wordt het verzoek tot overheveling naar 2021 nader toegelicht.
Het betreft onder andere de sloop van het pand aan de Kon. Julianaweg, inzet omgevingswet, de businesscase sociale woningbouw, invoering inburgering en duurzaamheid. De onderdelen die in 2022 worden uitgevoerd maken onderdeel uit van de kadernota 2022-2025.

Hoger dividend € 720.000 (voordeel)
Dit betreft een hoger dan verwacht dividend Stedin en Eneco, deels doordat bij de wijziging was uitgegaan van het netto dividend, terwijl sprake is van teruggaaf van dividendbelasting.

Hogere uitkering BUIG € 650.000 (voordeel)
Dit voordeel is het gevolg van een hoger definitieve Rijksbudget BUIG voor 2020. Het Rijk had dit budget eind september 2020 verhoogd i.v.m. de coronacrisis.

Uitkering gemeentefonds € 620.000 (voordeel)
De algemene uitkering gemeentefonds valt hoger uit door de compensatie in het kader van de coronasteunpakketten. Dit bedrag is compensatie voor een deel van de kosten waarvoor de middelen uit de bestemmingsreserve corona (€ 5 miljoen) beschikbaar zijn gesteld.

DSW eindafrekening + vrijval reserve € 450.000 (voordeel)
Het gerealiseerde exploitatieresultaat van de DSW was minder negatief dan begroot. Daarnaast had de DSW in de jaarrekening 2019 een reserve aangelegd om de gevolgen van de coronacrisis op te vangen. Nu de gevolgen van de coronacrisis binnen de exploitatie kon worden opgevangen, kon deze reserve vrijvallen aan de gemeenten. Dit levert een voordeel op van € 272.000.

Wabo-leges € 270.000 (voordeel)
Bij de 2e Turap 2020 zijn de bouwleges naar beneden bijgesteld. Bij twee grote projecten zijn uiteindelijk toch meer bouwleges binnen gekomen dan verwacht.

Afvalinzameling + onderzoek afvalbrengstation € 250.000 (voordeel)
Er zijn geen kosten gemaakt voor onderzoek naar een nieuw afvalbrengstation en er zijn minder uitgaven gedaan voor het project omgekeerd inzamelen.

Baggerwerkzaamheden € 250.000 (voordeel)
In 2020 hebben geen baggerwerkzaamheden plaatsgevonden.

Kapitaallasten Bereikbaar Stompwijk € 200.000 (voordeel)
Voor het project Bereikbaar Stompwijk is de stelpost voor aanvullende kapitaallasten niet benodigd. De verwachting is dat het project binnen het beschikbaar gestelde krediet van € 29 miljoen kan worden afgerond.

Sportaccommodaties € 230.000 (nadeel)
Er is sprake van hogere lasten op verschillende onderdelen omtrent beheer, exploitatie en  onderhoud van sportaccommodaties. Bij Sportpark Westvliet is een defect in de onderlaag van de atletiekbaan verholpen.

Voorziening Riool € 250.000 (nadeel)
Er is € 250.000 extra gestort in de voorziening Riool op basis van de gerealiseerde kostendekkendheid in 2020.

WMO € 300.000 (nadeel)
Het stijgende beroep op Wmo-voorzieningen van de afgelopen jaren is in de maanden maart, april en mei tot een halt gekomen. Na deze maanden is de vraag naar Wmo-voorzieningen echter weer toegenomen en lijkt de trend van de afgelopen jaren zich voort te zetten.

Afvalstoffenheffing € 400.000 (nadeel)
Er is een lagere opbrengst afvalstoffenheffing als gevolg van een te lage aanname ten aanzien van het percentage leegstand van panden. Daarnaast is er een hogere storting in de voorziening als gevolg van een hoger gerealiseerd kostendekkendheidspercentage. Het voordeel blijft hiermee beschikbaar voor de egalisatie van de afvalstoffenheffing in de komende jaren.

Realisatie investeringsplan 2020

Voor 2020 stond een bedrag van € 29,0 miljoen aan geplande investeringen op de rol. In werkelijkheid is dat € 21,3 miljoen geworden. Dit betekent dat in 2020 circa 73,4% van het totaal beschikbare investeringsbedrag is uitgegeven. Een aantal investeringsbedragen die onder andere betrekking hebben op het uitvoering Verkeer- en Vervoersplan, nieuwbouw/renovatie van scholen en rioolvervangingen, met een totaalwaarde van circa € 6,0 miljoen worden doorgeschoven naar 2021. Dit zijn met name investeringen die onderdeel uit maken van grote meerjarige projecten, waarvan de uitvoering vertraging heeft opgelopen door bezwaren, extra onderzoek of overleg. In het onderdeel Jaarrekening is een overzicht van de realisatie van het investeringsplan 2020 opgenomen.

Weerstandsvermogen

Het weerstandsvermogen is het vermogen van de gemeente om financiële tegenvallers op te kunnen vangen en haar taken te kunnen voortzetten. Het weerstandsvermogen is afhankelijk van de weerstandscapaciteit (het totaal van algemene reserves en de post onvoorzien) en van het risicoprofiel (totaal van risico’s).
Het risicoprofiel is beperkt toegenomen als gevolg van de Coronacrisis. De totale weerstandscapaciteit is door de verkoopopbrengst van de Eneco-aandelen in 2020 aanzienlijk toegenomen. De weerstandsratio komt hiermee uit op 16,1 en rekening houdend met de gedeeltelijke bestemming van € 96,5 miljoen van de verkoopopbrengst Eneco in 2021 is de weerstandsratio 7,7. Dit betekent dat de totale weerstandscapaciteit dan 7,7 maal zo groot als het risicoprofiel. Het weerstandsvermogen is hiermee uitstekend.

Afsluitend

In financiële zin is 2020 ook een heel bijzonder jaar geweest. De coronacrisis heeft significant effect gehad op vrijwel alle werkzaamheden van de gemeente. In de financiële realisatie zien we dit in belangrijke mate terug door een aantal incidentele voordelen en het verschuiven van activiteiten vanuit 2020 naar 2021.

Ondanks het financieel positieve exploitatieresultaat over 2020 zijn er nauwelijks structurele voordelen die effect hebben op het structurele exploitatiesaldo in de meerjarenbegroting vanaf 2021. Daarentegen zien we bij het nadeel op de Wmo wel een flinke structurele tegenvaller waarvan het effect op de komende begrotingsjaren zal toenemen doordat we al in 2021 moeten uitgaan van meer dan 10% groei.

De (financieel) onzekere situatie in 2020 zal zich naar verwachting ook in 2021 voordoen omdat de coronacrisis nog niet voorbij is en de effecten ook na de crisis nog lang zullen na-ijlen. Het jaarverslag 2020 laat zien dat de financiële effecten van de coronacrisis moeilijk te voorspellen zijn. Maar de cijfers laten wel zien dat de raad, college en apparaat in staat zijn om krachtig en flexibel de crisis het hoofd te bieden. Daarbij willen we mens, maatschappij en economie steeds goed blijven ondersteunen, stimuleren en voorbereiden op de nieuwe toekomst.